Skazany na śmierć, wstępował na szafot w Tower paląc fajkę. Była to zapewne clay pipe z manufaktury w Broseley. Wkrótce cała Europa pogrążyła się w fajkowym dymie. Wytwórnie fajek powstawały w Anglii i Francji, Danii i Szwecji, Holandii i Niemczech.
W niemieckim Ulm narodziła się pierwsza fajka drewniana, a w węgierskiej Budzie – „biała bogini”. Tamtejszy szewc wyrzeźbił ją z minerału zwanego pianką morską. Ale nie o tym chciałem … Na początku XIX w. na Korsyce pewien stolarz wyrzeźbił fajkę z korzenia pospolitego tam krzewu. Okazała się rewelacją. Materiałem był wrzosiec (franc. bruyere), rosnący w krajach śródziemno-morskich i na Kaukazie. Bruyerka zawojowała świat i króluje po dziś dzień. Wśród najsłynniejszych fajkarskich firm, jak angielski Ben Wade, francuski Butz-Choquin, niemiecki Vauen, włoski Savinelli, irlandzki Peterson, duński Stanvell, belgijski Hilson, jest również miejsce dla fajek holenderskich. I o nich będzie ta historia…
Firma Gubbels
BigBen Olympic 108
Z pomocą (finansową) rodziny, ojciec Elberta Gubbels’a Seniora rozpoczął działalność fajkarską firmy Gubbels BV od uruchomienia detalicznego sklepu z fajkami i innym artykułami dla palaczy, w roku 1870. W roku 1924 Elbert Gubbels, (ojciec / dziadek) obecnych właścicieli przekształcił ów sklep w potężną hurtownię handlującą fajkami i akcesoriami tytoniowymi. Firma stale rosła handlując głównie fajkami importowanymi z różnych krajów, ponieważ w tamtym czasie nie istniała jeszcze żadne fabryka produkująca fajki wrzoścowe w samej Holandii. Najważniejszymi dostawcami były firmy fajkarskie z Francji i Anglii. Kiedy wojska niemieckie zajęły Holandię w maju 1940r., rozpoczął się prawie pięcioletni okres podczas którego rodzina Gubbels prowadziła swoją działalność z ogromnym trudem. Ten czas uzmysłowił Elbertowi Gubbels’owi że jedynym sposobem bezpiecznego prowadzenia rodzinnego interesu, jest całkowite uniezależnienie się od zagranicznych dostawców; wtedy też powstał pomysł fabryki produkującej fajki, którą zbudował i uruchomił wkrótce po zakończeniu II-giej wojny światowej. Fabryka została uruchomiona w roku 1946 w miejscowości Roermond pod adresem Godsweerdersingel 20. Początkowo fabryka składała się z kilku nowych maszyn, kilkunastu pracowników w tym kilku zagranicznych specjalistów. Jednakże ciasne pomieszczenia okazały się szybko nie wystarczające na potrzeby fabryki. Dla Gubbels’a było oczywiste, że niewystarczające powierzchniowo warsztaty hamują rozwój firmy, dlatego też zdecydował się zainwestować w nowy budynek o powierzchni 900 m², który oferował również wystarczająco dużo miejsca na magazyny. Po uruchomieniu nowej fabryki produkcja została zwiększona, a firma mogła pozwolić sobie na tworzenie całkowicie nowych wzorów fajek i poprawę jakości ich wytwarzania.Firma rozrastała się, ale dla dalszej jej ekspansji, szczególnie na rynkach międzynarodowych (co było marzeniem Gubbels’a) niezbędne było posiadanie dobrze rozpoznawalnej „międzynarodowej marki”; w większości krajów europejskich niewielu odbiorców decydowało się na zakup produktów nieznanej holenderskiej marki fajkarskiej. Wiedząc, że czas niezbędny do wykreowania nowej dobrze rozpoznawalnej marki będzie zbyt długi, pan Gubbels kupił małą firmę handlową z Amsterdamu, która posiadała wszystkie prawa do marki Hilson (*patrz Historia firmy Hilson – artykuł poniżej) – marka ta była już powszechnie uznawana jako producent dobrych fajek w wielu innych krajach. Zakup podupadającej firmy Hilson był dla Gubbels’a prawdziwie szczęśliwym zbiegiem sprzyjających okoliczności – produkty Gubbels mogłyby być od tej chwili sprzedawane we wszystkich krajach europejskich, USA, Kanadzie i wielu krajach na innych kontynentach, a obecnie można je znaleźć w prawie każdym kraju na świecie.W grudniu 1972 roku firma otworzyła nowy, bardzo nowoczesny zakład w Roermond pod adresem Keulsebaan 505. Podczas uroczystego otwarcia firma Gubbels otrzymała z rąk gubernatora prowincji Limburg, działającego w imieniu Jej Królewskiej Mości Królowej Niderlandów Juliany, tytuł „Royal”, tak więc od tej chwili oficjalna nazwa firmy brzmiała: Elbert Gubbels & Zonen – Koninklijke Fabriek van Tabakspijpen (Elbert Gubbels & Sons – Royal Dutch Pipe Factory). Na cześć tego tytułu, został zaprojektowany nowa znak firmowy – Royal Dutch (którym sygnuje się m.in. pudełka z wyrobami firmy). Znak ten / marka ta powstała również, aby negować ówczesną, dość powszechną opinię, że fajki Big Ben były pochodzenia angielskiego.Obecnie Elbert Gubbels & Zonen BV jest jednym z największych światowych producentów fajek. Rocznie 60 pracowników wykonuje około 300 000 fajek. Ponad 70% produkcji jest eksportowane do większości krajów świata.
Historia firmy Hilson
Hilson Uperten 140 – fajka z kominem stożkowym
Jean-Claude Hillen (inne źródła: Jean-Paul) założył firmę handlową w miejscowości City of Bree, Belgia w 1846 roku. Szybko ukierunkował swój biznes na produkcję fajek wrzoścowych i pokrewnych wyrobów tytoniowych.
W okresie od 1960 roku do końca lat 70’tych marka Hilson Broers Hillen BV (Hillen Bros Co.) stała się dobrze rozpoznawana i popularna w wielu krajach europejskich, USA i Kanadzie. Produkowali (głównie maszynowo) fajki w szerokiej gamie kształtów i wykończeń. Fajki marki Hilson cieszyły się uznaną opinią u odbiorców, z powodu dobrej jakości używanych materiałów oraz wysokiej jakości wykonania, przy zachowaniu bardzo rozsądnych cen. Czasami można jeszcze napotkać ładne free handy z tamtego okresu sygnowane znakiem MASTRO i podpisane przez AM Sanoul, który mówiąc szczerze jest zupełnie nieznany jako fajkarz (za Pipedia- przyp. autora).
Niestety, w 1980 fabryka Hillen stanęła w obliczu bardzo poważnych problemów finansowych. W tamtym czasie istniało tylko dwóch producentów fajek wrzoścowych w krajach Beneluksu: Elbert Gubbels & Zonen BV w Holandii oraz belgijski współzawodnik, będący w poważnych tarapatach, Gubbels wykorzystał szczęśliwie nadarzającą się okazję i szybko wykupił firmę Hillen Bros Co. Powodem zdecydowanego działania Gubbels’a była wypracowana wiarygodność marki Hilson; w wielu krajach Europy, zwłaszcza w Niemczech, gdzie firma Hilson miała zdecydowanie większe udziały w rynku niż ostoja Gubbels’a – fajki sygnowane logo BigBen.
Fabryka Hillen w Bree została zamknięta wkrótce po jej wykupieniu i od tego czasu fajki Hilson są produkowane w Roermond, Holandia.
Obie prezentowane fajki mam w swoich zbiorach i pali mi się w nich po prostu smacznie.
PS:To mój pierwszy artykuł na forum, zatem uprzejmie proszę aby pastwić się nad Autorem w sposób oględny i umiarkowany. Słowa krytyki oraz pochwały mile widziane. Te drugie w szczególności. Tą drogą przesyłąm Wszystkim Fajkanetowiczom życzenia wszelkiej pomyślności w nadchodzącym 2013 Roku
Oby więcej takich tekstów, jest sporo ciekawych marek, część ciekawie opisana na pipedi, część zupełnie nie, a miewamy je w swoich zbiorkach i warto coś się o nich dowiedzieć. A czytać po naszemu zdecydowanie przyjemniej. Jak zobaczyłem tytuł, wygrzebałem z kieszeni Big Ben Ranger, moją ulubioną fajkę do palenia przy cięższej pracy(choć to zgoła inne okoliczności) i sobie właśnie emp zapodałem czytając ten tekst.
No i przeczytane. Artykul wg mnie przydatny bardzo. Mam fajke i Hilsona i Big bena. Obie fajki lubie, ale tym co mnie zastanawialo byly rozne kraje pochodzenia fajek, co klocilo sie z tym co podaje fajkowo. Moment wykupienia firmy Hilson moze byc kluczowy do datowania fajek Hilson. Oczywiscie dziekuje autorowi za artykul.
Pipedia podaje że Elbert Gubbels wykupił prawa własności firmy Hillen Bross Co. w roku 1980, kupując mało znaną amsterdamską firmę brokerską, która operowała udziałami Hilsona na giełdzie w Amsterdamie. Informacja z firmy Gubbels BV (dzwoniłem do nich) jakiej mi udzielono, potwierdza że transakcja została zakończona na przełomie stycznia/lutego 1981 roku (pełna zapłata). Tak czy siak, myślę że można uznać przełom lat 1980/81 za moment przejęcia Hilsona przez Gubbels’a. Fabryka Hilsona w City of Bree została zamknieta na przełomie czerwca/lipca 1981 roku (informacja pochodzi od rzecznika prasowego firmy Gubbels & Sons BV). Trzeba przyznać, że Gubbels postąpił bardzo uczciwie wobec załogi firmy Hilson – zaproponował mianowicie, że wszyscy pracownicy produkcyjni firmy Hilson, mogą podjąc pracę w zakładach w Roermond. Wielu z nich podobno skorzystało z tej oferty pracy (dane wg.Gubbels & Sons BV, press materials).
Ciekawy i bardzo starannie opracowany artykuł (telefon do firmy – to się nazywa zdobyć informacje z pierwszej ręki!). Gratulacje dla Autora i prośba o więcej :-)
Dzieki za miłe słowa. Pipedia nie precyzuje wszystkich informacji, które potrzebne mi były do napisania tego artykułu. A w Gubbels’ie ucieszyli się bardzo że ktoś o nich pisze i pomagali jak umieli. Jeśli wszyscy Holendrzy są tacy jak ci z którymi rozmawiałem, to to fajny naród jest