Samobiczowanie

Moja relacja z fajką ma swoją długą historię wzlotów i upadków. Mimo że pierwszą – Adventure 375- kupiłem bez mała 12 lat temu, wciąż uważam się za początkującego. O tym, że słusznie, i jak bardzo, przekonałem się w ciągu ostatnich kilku dni, gdy po raz kolejny po prawie dwuletniej przerwie wyjąłem fajki z szafy, bo naszło mnie, by zająć ręce czymś ładnym, by znów spróbować pouganiać się za tym legendarnym suchym, chłodnym i smacznym, pełnym niuansów smakiem. Póki co zatrzymałem się na etapie: groza, szok, niedowierzanie…

Ale po kolei.

Moja „kolekcja” po wyjęciu z szafy prezentowała się następująco:

idąc od lewego górnego rogu zgodnie z ruchem wskazówek zegara (a także chronologicznie zgodnie z datami, gdy wchodziłem w ich posiadanie, choć nie z datami produkcji):

• Adventure 375, nabyta gdzieś z początkiem 2004 r.,
• Worobiec 150, kupiony prawdopodobnie ~2008 r., podobnie zresztą jak poprzednia w warszawskiej „Fajce” na ul. Kruczej,
• WDC Royal Demuth Vox Pop, kupiona 2,5 roku temu na eBayu za równowartość 60 PLN (więcej o niej w artykule, gdzie opisywałem jej inicjalne uzdatnianie),
• Albanka Real Briar, otrzymana od teścia, pochodzenie i wiek nieznane (znaczy fajki, nie teścia).

Fajki wyjęte tydzień temu z kartonu w szafie, razem z całkiem powysychanymi tytoniami (niby w słoikach, ale z metalowymi zakrętkami) – na szczęście głównie jakimiś kupowanymi raz na jakiś czas aromatami, których chyba nigdy nie dopalę – prezentowały się wcale nieźle. Odkurzyłem, wyszorowałem, zapaliłem. Ale czegokolwiek bym w nich nie zapalił – czy były to Golden Glow lub Sam’s Flake ze świeżo nabytych próbek, czy wskrzeszone nawilżaniem Broken Scotch Cake, lub Mac Baren Aromatic Choice – wszystko smakowało prawie tak samo. I zapach po przeczyszczeniu po paleniu również nieszczególny.

Podjąłem radykalną decyzję: odrestauruję wszystkie te cztery fajki tak, jakbym je kupił na allegro od nieogarniętego spadkobiercy jakiegoś „pana niechluja”. Pełna higienizacja spirytusowa, darcie nagaru do żywego, a w przypadku albanki również papier ścierny na główkę, bo lakier, którym była pokryta, dawno stracił już ciągłość (na zdjęciu powyżej jeszcze z lakierem, wszędzie poniżej już bez). Patrząc na moje komentarze w ostatnim czasie można było zauważyć, że w trakcie tego procesu borykałem się zarówno z usuwaniem resztek nagaru, jak i różnymi wariantami metod spirytusowych. Każda z fajek przeszła jedną, lub dwie tury profesora, potem trzy doby zakorkowanego komina wypełnionego spirytusem już bez soli, a albanka dodatkowo dobę topienia w spirytusie. Pomiędzy zmianami spirytusu było jeszcze szlifowanie wnętrza komina kołeczkiem z papierem 320 i zbieranie dalszych, niekończących się fragmentów nadpaleń, czy sadzy. Po ostatniej turze spirytusu towarzystwo wyglądało tak (w tle w kieliszkach spirytus wylany z komina, oraz w przypadku albanki przelany ze słoika):

a po dalszym czyszczeniu, polerowaniu i kołeczkowaniu – tak:

Od kilku dni główki stoją na parapecie, odparowując wilgoć i aromat rozpuszczalnika do szelaku. Dziś dokonałem inspekcji, a ponieważ wróciłem z pracy wcześniej niż zwykle i pogoda dopisała, popołudniowe słońce zajrzało do każdego z kominów, a ja wraz z nim. I włosy stanęły mi dęba. Niech obrazy przemówią, bo mnie odjęło mowę.

Adventure:

Worobiec (z dwoma natężeniami światła sztucznego, widać różne szczegóły):

WDC:

Albanka:

Nawet nie jest mi szczególnie wstyd i głupio, choć spodziewam się, że mogą posypać się gromy. Zawsze wiedziałem, że nie potrafię prawidłowo palić: fajka często mi gasła, często się przegrzewała, smak był nie ten; co prawda nie mam pojęcia jaki to jest ‚ten’ smak, skoro pewnie nigdy nie paliłem fajki „poprawnie” – ale wiem, że ‚ten’ nie był, bo często było gorzko i mało smacznie, jak to przy „przeciągnięciu” i ani śladu bogactwa doznań opisywanych przez Szanownych Kolegów przy recenzjach tytoni. Ale przede wszystkim jestem w szoku, jaki efekt miały moje poczynania na samych ściankach poszczególnych kominów.

Albanka i WDC wyglądają stosunkowo najlepiej: pierwsza miała rozsądną warstwę nagaru po teściu (choć on palił jeszcze za czasów oryginalnej Amphory, a może i Najprzedniejszego, więc dla mnie cokolwiek bym w niej nie palił, smakowało tak samo), dzięki czemu udało mi się jej nie nadpalić. Uwydatniło się też w niej bardzo głębokie dno zęzy, a także mała dziurka po przeciwległej stronie komina niż ujście kanału dymowego – efekt albo zbyt intensywnej pracy twardymi wyciorami, albo zbyt głębokim nawiercie kanału – trudno mi powiedzieć, czy była tam od początku, czy powstała w wyniku użytkowania.

Adventure po zdjęciu sadzy pokazała pajęczynki i trochę nadpaleń – aż dziw, że nie ma ich więcej, bo mam wrażenie, że katowałem ją niemiłosiernie i popełniłem na niej każdy możliwy błąd. Jest też ciemna plama, lekko chyba wypukła – nie wiem, czy to resztki nagaru, które nie chcą puścić, czy co jeszcze innego.

Za to największą grozę budzi Worobiec: liczne nadpalenia, czasami mniejsze w grupkach zlewające się w większe plamy, dno również pokiereszowane dołkami. Po mojemu byłoby to zbieżne z wnioskami wyciągniętymi przez tomasza_z po jego eksperymentach z termowizją – grubszą fajkę łatwiej uszkodzić i nadpalić, bo przez grube ścianki tłumione są sygnały ostrzegawcze wysyłane przez drewno do palącego i nie wie on, że powinien już odpuścić, tylko zasysa dalej jak ten smok. Ten on, czyli ja.

WDC z kolei paliłem najostrożniej ze względu na cienkie ścianki, ale i też jakiś sentyment do pierwszej kupionej na aukcji, własnoręcznie przysposobionej fajki. Tu znów potwierdzają się wnioski z termowizji: cienkie ścianki = ostrożniejsze palenie, nawet u nieudacznika.

Zostawiam to tutaj dla potomnych, by naocznie mogli zobaczyć, do czego może prowadzić gorące palenie, i że jeśli fajka parzy w ręce, to nie jest tak, że to tylko „doświadczeni” coś tam sobie ględzą, że można wrzosiec uszkodzić (wrzosiec? jak to ‚uszkodzić wrzosiec’? czy właśnie nie dlatego robi się z niego fajki, że wytrzymuje wyższe temperatury? eee, będzie spoko, znowu przygasa, lepiej pociągnę, żeby się rozpaliło… diabli, zgasło, gdzie ta zapalniczka…) – to jest realne zagrożenie, którego na co dzień nie widać, bo komin przecież i tak czarny i przykryty nagarem (albo przynajmniej niewyczyszczonym popiołem osadzonym na prekarbonizacie).

Mam też pytanie do Szanownych Kolegów, bardziej obytych w kwestiach odnawiania: co dalej z takimi kominami? Trzeć jeszcze bardziej do żywego, do zdjęcia nadpalonej warstwy? Czy zostawić jak jest i już po prostu palić, tylko ostrożniej tym razem?

Skruszony, kłaniam się nisko i sypię głowę popiołem (wcale, niestety, nie szarosiwym).

PS. Chodzi zresztą za mną od dłuższego czasu pomysł na tekst o doświadczeniach z fajką z perspektywy nowicjusza. O tym, jak trudno jest czasem o cnotę cierpliwości. Jak jeden Dostojny Fajczarz z rodziny nastraszył mnie kiedyś, na samym początku – być może w dobrej wierze – że jak już raz zgaśnie, to kaplica, trzeba wyrzucić i nabić od nowa, bo już nie będzie smakować (a ja, młody student, ledwie mogłem sobie pozwolić na paczkę syropu Royal Virginia w srebrnym papierku raz na dwa miesiące, więc potem z każdym ponownym odpaleniem zagaśniętej fajki przez długie lata włączało mi się ciche poczucie winy i wstydu). Jak przeczytanie nawet i całego fajkanetu nie pozwala ustrzec się błędów, bo z pisaniem o paleniu bywa jak z tańczeniem o architekturze – czyli że doświadczenie obcowania z fajką jest tak osobiste i zależy od tak wielu czynników, że trudno odnieść opis czyjegoś doświadczenia, choćby najwierniejszy, do swojego własnego. Jak (nie)napalonemu nowicjuszowi na plaster wymagające spokoju, cierpliwości i uwagi trzy warstwy, przy których tak łatwo zatkać, ubić za mocno, albo na tyle mocno, że kilka ruchów ubijakiem, lub kołeczkiem zamyka cug – o ile łatwiej byłoby mu zacząć od Franka, Boba czy innego airpocketa, ale przecież wszyscy, łącznie z ulotką dawaną w „Fajce”, trąbią wszędzie o tym opalaniu i trzech warstwach, więc trochę głupio robić inaczej (choć może to sugerowane opalanie nie jest takie głupie – jeśli założy się, że nie chodzi w nim o opalanie, tylko o właśnie stopniową naukę nabijania trójwarstwowego, robioną niejako nie-wprost). O tym wreszcie, gdy palenie nie smakuje i nie ma człowiek pojęcia co robi źle (nabijanie, palenie, czyszczenie po poprzednim paleniu…?), czy może ten tytoń faktycznie podły, a „może to nie dla mnie”… i podobnie przy czytaniu recenzji tytoni, gdy każdemu z dyskutantów smakuje inaczej. I nie wiadomo, czy to tacy wysublimowani kiperzy po kursach sensorycznych, tylko każdy po innym, czy może różnice w smaku, których doświadczają, wynikają właśnie (i przede wszystkim) z dbania o fajkę i/lub techniki nabijania i palenia (lub jej braku). O tęsknocie tego, by ktoś, kto twierdzi, że mu smakuje i pali chłodno i smacznie, na żywca pokazałby jak fajkę nabić, jak odpalić, a najlepiej dałby bucha z takiego dobrego swojego palenia, tak aby w ogóle mieć pojęcie w jakim kierunku dążyć w swoich wysiłkach (pomińmy na chwilę milczeniem zdrowotne i społeczne aspekty zjawiska mężczyzn wymieniających płyny ustrojowe z jamy ustnej za pośrednictwem kawałka ebonitu). Potem jednak dochodzę do wniosku, że może to bez sensu, że wszyscy to przechodzą i może to właśnie jest rodzaj testu na prawdziwego fajczarza, by przetrwać ten etap aż do tego pierwszego suchego, chłodnego i smacznego dymka. Czy słusznie?

Tags: błędy, forum, odnawianie, renowacja