Giveaway: Empire Made (apple)

Po tak znakomitych artykułach moich Szanownych Poprzedników ciężko będzie przebić się z tradycyjnymi metodami, które większość z nas tutaj zgromadzonych dobrze zna. W ręce moje wpadła fajka ryflowana, podczas uzdatniania której na światło dzienne wyszły wady lub uszkodzenia, których nie sposób zauważyć na zdjęciach o niskiej rozdzielczości z ebay czy allegro. Sam fakt rzeźbień jest odrobinę bardziej kłopotliwy niż fajka o gładkim wykończeniu, postaram się więc przybliżyć metody, którymi obcowałem z tym pociesznym kawałkiem wrzośca, aluminium i ebonitu.

Fajką, którą dostałem w ramach akcji giveaway (dziękuję Krzysiu!) jest małe apple z aluminiowym pierścieniem opisane przez Zacnego Darczyńcę jako „no name”. W istocie jest tam drobny napis „EMPIRE MADE” nie wyróżniający się zbytnio czcionką, natomiast odrobinkę wyżej wybite było chyba „BRIAR”. Pipephil ze swoją obszerną bazą stempli i oznaczeń zaprowadził mnie w ślepy zaułek. Jedyna firma produkująca fajki z wybitym „EMPIRE MADE”, jaką udało mi się odnaleźć to niejakie Cool & Sweet, ale to dosyć kiepski trop ze względu na znaczek „C&S” wybity w ebonicie (mój ustnik jest bez niczego), do tego kawałek gładkiej powierzchni wrzośca na sygnaturkę nie pomieściłby ich zamaszystego autografu, już samo wytarte „BRIAR” jest wybite odrobinkę na rzeźbieniach. Pipedia do tego wcale nie pomaga, bo nie ma słowa o tym mikroprzedsiębiorstwie. Zezłoszczony wpisałem w ebay „empire made” i wyskoczyła mi jedna jedyna fajka opisana jako „Little Gem”. Wrzuciłem to do Pipedi i Pipephila – zero efektów. Zezłoszczony poddałem się, bo jeżeli informacje są tak szczątkowe i opierają się w większości na moich domysłach to mogło mnie to zaprowadzić wyłącznie donikąd.

Ale dosyć o przypuszczeniach – przejdźmy do części praktycznej. Fajka, gdy zawitała już u mnie w domu, wydawała się być w całkiem dobrym stanie. Ustnik właściwie nie był utleniony, kilka ostrożnych szlifów, aby go delikatnie wyrównać i zatrzeć płytsze ślady zębów i wyglądał jak nowy. Odmoczyłem go później w spirytusie wkładając zamoczony wycior i później suchym do czysta.

Pierścień był przyklejony do szyjki, jednak został już na tyle obluzowany, że mogłem go delikatnie zsunąć, przez co nie musiałem się martwić, ze wszystko, co zrobię z wrzoścem – mając na celu polepszenie jego kondycji – wpłynie źle na aluminium. Na końcu ponownie przykleiłem go „Kropelką” do szyjki.

Główka fajki sprawiała natomiast wrażenie mało pieszczotliwie traktowanego, w miarę zdrowego drewna, w którym palił ktoś podchodzący do fajczarstwa bez większego namaszczenia. Rim był umiarkowanie uświniony smółkami i resztkami tytoniu, skala problemu nie była jednak dobrze widoczna przez hebanowo – wiśniową bejcę, która skutecznie ukrywała wady, sama będąc jedną z większych. Dwa kitowanka znalazłem pod spodem główki i przy sygnaturach, jeszcze jedno zauważyłem dopiero po ściągnięciu pierścienia. Komin wyglądał w miarę, mało nierówności, pęknięć nie stwierdzono, nawiert jednak mógłby być odrobinę niżej, ale nie jest to odchylenie na tyle fatalne, żeby trzeba było podnosić dno pipemudem. Podsumowując: wyglądało to na normalny poziom trudności uzdatniania, zastrzegając, iż jest to fajka ryflowana.

Nadmienię jednak, że żadna fajka nie dostarczyła mi do tej pory tylu „zamaskowanych” niespodzianek jak ten – bezimienny w gruncie rzeczy – egzemplarz.

Zacząłem od szlifowania komina. Użyłem papierów o gradacjach 120 i 240 do zdarcia nadmiaru nagaru oraz 500 i 600 do wygładzenia powierzchni. Gdy zauważyłem zdrowe drewno na ściankach nie szorowałem już dalej, wystarczyła mi pewność, że nie ma nadpaleń, pęknięć i jest gładziutko. Niekiedy rwanie komina „do żywego” – w nadgorliwym tego słowa znaczeniu – może prowadzić do zmiany kształtu fajki (inżynierii chyba w mniejszym stopniu), spłycenia ścianek. Jeżeli nie ma takiej potrzeby – wolę nie szlifować, kiedy jestem pewien, że jest ok.

Następnie zająłem się osmalonym rimem. Z pewnością gdyby była to fajka o gładkim wykończeniu spróbowałbym to świństwo zeszlifować, gdyby nie sięgało zbyt głęboko, natomiast tutaj zbytnio takiej możliwości nie miałem. Zacząłem więc odmaczać rant komina na nasączonym rozpuszczalnikiem do szelaku waciku kosmetycznym. Zapieczona smoła zaczęła powoli schodzić, jednak niektóre miejsca i tak pozostały nieestetycznie przyrumienione. Postanowiłem jednak nie robić z tym nic, dopóki fajka jest ciemna do tego stopnia, że nie widać tego wyraźnie. Mógłbym zrobić przez to coś głupiego, a potem bym się wstydził.

Wrzuciłem więc główkę do rozpuszczalnika i zacząłem kilkudniowe odmaczanie do momentu, aż prawie czysty etanol przestanie się barwić. Zużyłem ok. 0,5 litra płynu zanim przestał wyglądać pod koniec jak wiśniówka (proszę się nie sugerować tym, że jest płytko w słoiczku, stał on pod kątem na półce, przez co główka była zanurzona w całości). Wyciągnąłem fajkę ze słoika, osuszyłem lekko ręcznikiem papierowym czekając, aż przeschnie do tego stopnia, że „stanie się jasność”.

I wtedy zgłupiałem.

Część drewna według moich przewidywań nabrała naturalnego koloru, część utrzymała jeszcze swój subtelnie wiśniowy charakterek, jednak oprócz przyjaranego rimu na główce znalazłem jeszcze trzy duże, ciemne plamy wyglądające jak przepalenie na wylot. „Cannot be!” myślę se wtedy. Przecież komin przeszlifowałem do tego stopnia, iż widać było jak na dłoni, ze nic nie idzie w głąb. Dla pewności wydarłem jeszcze troszkę nagaru, ale sprawdziło się moje wcześniejsze przekonanie, że to nie stąd.

Zasięgnąłem wtedy pomocy u JSG (dziękuję za rozpoznanie sił wroga i maila z instrukcją!), który doszedł ze mną do tego samego wniosku, że jest to przypalone z zewnątrz. Używając scyzoryka odkryłem fragment przypalonej powierzchni i okazało się, że pod spodem jest zdrowy wrzosiec. Wychodzi więc na to, że ktoś musiał przypalić fajkę zapalniczką z zewnątrz, czego nie było widać przez bejcę. Oby poprzedni właściciel miał słuszne powody…

Jan zaradził mi, abym dłutkiem albo innym ostrym odtworzył w tych miejscach fakturę rzeźbień. Popracowałem więc trochę nad miejscami przypalonymi i byłem do tego stopnia zadowolony z efektów (z początku bałem się w tak inwazyjny sposób podchodzić do fajki), że zacząłem poprawiać również inne, nie potrzebujące tak bardzo interwencji dłuta, ale „dobrze by było, gdyby”.

Tak wyłysiałą fajkę wrzuciłem jeszcze raz do spirytusu, później wygrzałem dwie godziny w piekarniku w 70 stopniach i po dniu odpoczynku wziąłem się za bejcowanie. Dwie warstwy cedrowej bejcy spirytusowej przecierane twardymi szczotkami równomiernie pokryły główkę fajki, nadając jej we wglębieniach ciemnej, a na wypustkach ciepłej barwy. Bardziej gładkie powierzchnie fajki bardzo ostrzożnie przetarłem jeszcze papierem 1500, aby uzyskać odrobinę jaśniejszy odcień, zależało mi na ciekawym kontraście.

Odstawiłem główkę do wyschnięcia na trzy dni, a później na miękkiej, bawełnianej tarczy natartej najpierw carnaubą dokładnie ją wypolerowałem. Efekt jest dosyć przyjemny dla oka, ładnie się błyszczy na gładkich powierzchniach. Efekt końcowy można podziwiać na poniższych zdjęciach.

Jak widać to, na widok czego nierzadko ślinimy się przeglądając aukcje na allegro czy ebay w rzeczywistości wygląda równie dobrze lub równie źle. Niekiedy uświniony egzemplarz wyglądający jakby dwa szympansy grały nim w badmintona z nudów wkładając go od czasu do czasu do mrowiska, względnie d… ma szansę stać się piękną fajką, którą jednak trzeba odkopać spod (swoją drogą rewelacyjne zabezpieczających drewno) smół i warstw nagaru. Kiedy indziej widzimy wypacykowaną lalunię, która prezentuje się na zdjęciach rewelacyjnie, lecz gdy trafi już do naszych rąk mamy chęć cytowania co drugie słowo epickich tekstów Lindy z Psów.

Mam nadzieję, że artykuł rzucił jakieś światło na temat uzdatniania fajek o powierzchni nieregularnej, a ja nie popełniłem rażących błędów. A teraz wybaczcie, ale Skiff już się podsuszył. Sami rozumiecie…

Tags: apple, giveaway, ryflowanie, uzdatnianie