Czego chce facet w dywaniku na głowie?

„Teraz opiszę Orlik Golden Sliced.” (zwany w dalszej części tekstu Orlik GS lub OGS lub też Orlik Red etc.). Taki powziąłem zamiar powodowany zarówno popędem własnym, lekkomyślnością jak i paluszkiem odredakcyjnym, który to był wskazujący i zdawał się czynić wyrzut pt: „A co ty zrobiłeś niewdzięczniku dla swego ukochanego portalu o fajkach, hę?”. No więc nastąpiła tzw. intelektualna podnieta… i zaraz potem poczucie przerostu treści na formą niedoszłego recenzenta. A chwilę później ogólny „dół” (o nim na samym końcu).

Okazało się, że przedmiot, ów Red Orlik, nie da się załatwić stronniczką. Literaturę ma względnie bogatą, a faktografię niezbyt jasną. Znaczy się robota dla detektywa, jakiegoś fajkowego Pana Samochodzika, a nie dla mnie – dyletanta. A jednak napisałem. Trwało to niemożliwie długo i sytuacja, jak ma to w naturze, zmieniała się dynamicznie. Jednak wiem, że kilku, co najmniej, użytkowników próbowało OGS i mam do nich wielką prośbę: uzupełnijcie moje memuary o swoje wrażenia, wyprostujcie to co błędne, dopowiedzcie co pominąłem, przypomnijcie czego zapomniałem.

Orlik, orlik? Jakże miło dla słowiańskiego ucha nazwa brzmi. Naraz wiele skojarzeń. Drapieżna ptaszyna, podniebna maszyna, ozdobna roślina, w Czechach ruina, sportowa dziedzina, gdzie igra dziecina. Jedno pewne, że się Kabaretem Starszych Panów zainfekowałem na stałe.

Po fajkowemu to zasłużona firma, której nazwa od nazwiska niejakiego Luisa w Londynie utworzona. Spółka ta produkowała całkiem zacne fajki (czy tylko?) prawie przez cały zeszły wiek. Aż przyszedł Cadogan i Orlika zjadł. Cóż, zwykły, kapitalistyczny łańcuch pokarmowy. Tako rzecze Pipedia. Ale przecież o fajkach prawi. I do tego niewiadomo czy to cała historia?

Z kolei w sagach stoi, iż w pamiętnym roku pańskim 1990 została założona Orlik Tobacco Company A/S, która własnościowo była powiązana z fabryką w Assens.

I nagle.. . hmm… intelektualnie rzecz przestaje się kleić. Wygląda na to, że część Skandynawskiej Grupy Tytoniowej, a mianowicie Orlik Tobacco Company była podmiotem zupełnie nowym, nie mającym związku z działalnością Orlika londyńskiego, fajki produkującego, a tym bardziej Orlika cadogańskiego.

Ale czy tak było naprawdę?

Skądinąd wiadomo (a mianowicie stąd: KLIK), iż Red Orlika produkowano od 1957 roku, a czyniła to firma C. B. MÖLLER & Co. Spółka ta zdaje się istnieć do tej pory, ponieważ w googlach wyświetla się nawet jej umiejscowienie na mapie, a według informacji z danskpiber.com firma ta produkuje np. fajki BBB. Natomiast w kluczowym roku 1990 jak twierdzi rosyjska „fikipedyja” (nie wiem dlaczego taka mi się właśnie wyświetla) C. B. MÖLLER & Co. była założycielem Orlik Tobacco Company A/S.

Co ciekawe, na danskpiber.com znalazłem informację, że fajki obecnie noszące miano „Orlik” produkowane są w Danii. Być może, ale są to wyłącznie moje spekulacje, znak towarowy, a może i prawa do nazwy spółki wniósł w wianie do OTC założyciel.

Red Orlika jednak zaczęto produkować w Assens ponoć już w latach siedemdziesiątych XX wieku. Niemniej jednak, o ile nie przysłonięto napisu ostrzeżeniem, na opakowaniach widnieje: ”Made in Denmark under guarantee by L. Orlik Ltd. Orlik of London.”

Czy należy przyjąć, że L. Orlik Ltd też sprzedawało pod swoja nazwą ten lub jakikolwiek inny tytoń? Do niedawna sądziłem, że pan w łazienkowym dywaniku na głowie po prostu marketingowo kugluje. Ale przy końcowych szlifach tej recenzji na pipesmagazin.com znalazłem dokument, bodajże fakturę, na papierze firmowym Alfred Orlik Inc, nowojorskiej spółki z dnia 23 maja 1923 roku, gdzie przedsiębiorstwo przedstawia się jako „manufacturers and importers of pipes, tobacco and smokers articles”, a z prawej strony wyszczególniono m.in ORLIK „LONDON MADE” TOBACCO. Zatem tytoń Luisa Orlika przynajmniej w USA był znany już w 1923 roku.

Wygląda jednak na to, że Orlika Golden Sliced stworzyli Duńczycy. Tak przynajmniej twierdzi Orlik Tobacco Company A/S.

Jakkolwiek niejasną ma OGS historię, to chwalebny jest dzień dzisiejszy. Nietrudno spostrzec, że jest obecny w prawie każdej trafice internetowej w Europie Zachodniej oraz w USA. W Polsce niestety się go nie dystrybuuje.

Jest to też produkt szeroko recenzowany i opisywany na forach, portalach fajkowych etc. W Danii to swego rodzaju ikona, a przynajmniej blend najczęściej występujący. Jeżeli gdziekolwiek sprzedaje tytoń fajkowy to jest to właśnie Red Orlik. Skąd ta popularność? Myślę, że w pełni zasłużona, ale o tym poniżej.

Czas zatem na opis opakowania i sposobu konfekcjonowania.

Akurat wielkich wątpliwości, oprócz paru małych nieścisłości związanych z informacjami na tabbacoreviews.com, nie ma. Osobiście posiadam dwie puszki 100g. Pierwszą zakupioną w Danii, drugą mniemam w USA, oraz kilka kopert.

Puszki 100g są wyższe od standardowych (np. znanych z Dunhilla i Rattary’s niektórych edycji). Ich średnica też wydaje się mniejsza. Zatem są to puszki nieco osobne. W mojej ocenie świetnie wykonane i tytoń w nich całkiem dobrze znosi dłuższe leżakowanie.

W środku takiej puszki na pieczołowicie ułożonej podściółce znajduje się bardzo długi płatek (lub dwa płatki) spleciony dosyć ściśle w gniazdo. Kartonik od góry również został starannie wykonany. Konfekcjonowanie zatem luksusowe.

Puszki duńskie są prawdziwie piękne. Precyzyjnie malowane, a napis „Orlik” jest wytłoczony. Nawet ostrzeżenia zostały namalowane. Puszka amerykańska jest bardziej zgrzebna. Naklejka i już. Z kolei w ramach rekompensaty, dla tych którzy wolą czuć się zdrowsi przez brak lektury, ostrzeżenia są skromne, dyskretnie umieszczono je na odwrocie z powołaniem się nie na autorytety ale na wiedzę stanu Kalifornia. Jakoś lżej na krtani się robi, nieprawdaż.

Koperty jak to koperty. Wiele napisać się nie da, oprócz tego, że jednak tytoń przez nie pachnie. Co jest widomym znakiem, że o ile nie spali się na bieżąco trzeba słoikować. W kopertach OGS jest również długi zwinięty czasem nieco połamany płatek.

O czym tobbacoreview.com nie wspomina istnieją zarówno koperty 50 gramowe jak i 38 gramowe (a nie 40 gramowe). Proponuję przy zakupach sprawdzać, co się dokładnie nabywa. Ja przez kilka tygodni żyłem w przeświadczeniu, że otrzymałem w prezencie 50 gramową kopertę, by dopiero po wnikliwych studiach nad kopertą stwierdzić, że tytoniu jest istotnie mniej.

W mojej ocenie koperty 50 gramowe, nabywane na promach są najtańszym źródłem pozyskania tego tytoniu w Europie (wyłączając tytoniowe raje). Tyczy się to także Mac Barenów – szczególnie „Dark Twista”. Promy te kursują pomiędzy Danią a Niemcami i polecam bacznie się rozglądać ponieważ sklepy „wolnocłowe” nie epatują wyrobami tytoniowymi.

Ale przecież nie jest trudno Red Orlika dostrzec. Wygląd opakowania wpada w oko, a w pamięć zapada. Założenia graficzne etykiety od wielu lat pozostają prawie niezmienione, ponieważ są świetnie zaprojektowane. Szczególnie charakterystyczna „czerwień wozu strażackiego” lub bardziej londyńsko – double deckera – pozwala Orlika GS wyłowić wzrokiem spośród innych pusze,k czy kopert na półce w trafice. Świetnie się też prezentuje na wszelkich zdjęciach, zatem także na witrynach internetowych.

Pudełka kanciaste 50g znam tylko z fotografii. Nie ma tam zwiniętego płatka, a równiutko pocięty. Występują w wersjach zarówno malowanej jak z naklejką. Są jeszcze puszki 200 gramowe, których zapomniano na tobbaccoreview.com wyszczególnić. Zupełnie nie wiem w jakiej formie w nich OGS jest zapakowany.

Jak już wspominałem, znana jest mi wersja tytoniu występująca w długich płatkach. Cięte one zapewne są z dużego pluga. W pipesmagazine.com znalazło się szereg fotografii z fabryki w Assens.
Należy podkreślić, że cięcie a następnie zawiniecie w gniazdo są przeprowadzone starannie. Stąd łatwość w przygotowaniu tytoniu. Wystarczy bowiem uszczypnąć fragment gniazda i jest materiał nadający się zarówno na snopek, jak do dalszego rozdrabiania. Tym bardziej, że tytoń wprost z puszki nie wymaga dalszego podsuszania. Owszem, o ile jest chęć i czas zalecałbym suszenie krótkie ponieważ zmniejsza to, i tak nikłe, prawdopodobieństwo wystąpienia kondensatu.

Krótko podsumowując kwestie opakowania, to przede wszystkim przez staranność i zastosowanie wysokiej jakości, OGS sprawia wrażenie produktu luksusowego, co najmniej podobnego do Dunhilla, który jest przecież droższy. Pierwsze wrażenie jest zatem jak najbardziej pozytywne.

Orlik z koloru nie różni się od innych flue-cured virginii. Kto widział to wie, że tego typu tytoń ma kolor rudy, czy też rdzawy poprzetykany jaśniejszymi żyłkami. Można się jednak spodziewać, że po paru miesiącach tytoń ściemnieje o odcień.

Pod tym adresem znajduje się ciekawe zdjęcie obrazujące drastyczną zmianę koloru po dłuższym leżakowaniu: KLIK

Sama dyskusja tyczy czegoś innego, ale moim zdaniem już po pół roku można dostrzec wizualną różnice w kolorze dojrzewającego Orlika. A co dopiero po kilku latach.

Wrażenia węchowe tin-note mogą być doprawdy różne. Szczególnie inaczej OGS potrafi pachnieć natychmiast po otwarciu nowej puszki. Mam wrażenie, że jakiś amoniak jednak w zapachu się plącze. Było to jakiś czas temu, ale doskonale pamiętam pierwszy kontakt z duńska puszką i niepokojącą nutę sosu ostrygowego. Ale woń to krótkotrwała i zapach szybko zmienia na klasyczny, słodowo-kwaskowaty z nutą rodzynek.

No to teraz stoję bodajże przed zadaniem najtrudniejszym. Ponieważ łatwy w nabijaniu Orlik znajduje się w kominie fajki, ochoczo się rozpala i wesoło dymi a ja znajduję się w lesie albo dokładniej na poznawczym rozdrożu. Jako, że pewnych fenomenów empirycznie, nie jestem w stanie wyjaśnić posłużę się zgrabną hipotezą.

Orlik Red ma taką zaskakująca cechę, że pomimo swojego jasnowirdżynowatego składu smakuje mi zawsze raczej podobnie, a co najdziwniejsze dostarcza wrażeń takich jak sugeruje opis na puszce „Aroma: Fresh citrus and orange notes”.

W różnych fajkach doprawdy go paliłem: większych, mniejszych, 18 mm, 20 mmm średnicy komina i żadnych zmian nie zaobserwowałem. Smakował zawsze mniej więcej tak samo, czyli pierwsze trzy pyknięcia prawie bez smaku, potem wyraźny cytrusowy kwasek i delikatna słodycz, jakby miodowo-wielokwiatowa w tle. Owocowa nutka tak do połowy wyraźna, potem stopniowo zanikająca, pod koniec smak lekko ziemisty (olej rydzowy albo pestki słonecznika). I to by było na tyle.

Dla mnie stan zgodności smaku w ustach z opisem producenta to rzecz absolutnie niezwykła i, nie powiem… wielce nobilitująca. Jakkolwiek może to być mylące, ale w takich przypadkach czuję, że chyba wreszcie się czegoś z tego fajkowania nauczyłem, że oto efekt. A jeszcze do tego jeśli tak smakuje Va flue-cured, znana przecież z narowów to w ogóle autopodziw rozkosznie odmóżdża do „poziomu eksperta”. No pięknie. Tylko dlaczego dnia 4 czerwca 2013 roku napisałem: ”Smak bardzo wirdżyniowy, sienny, rumiankowy, amoniakalny nieco też herbaciany„?

Półtora roku i taka różnica? Nie twierdzę, że wtedy opisany smak mi się uroił. Ba, nawet przypominam sobie, że w zachwytach byłem oszczędny ponieważ nie do końca OGS podówczas mnie przekonywał.

Pomyślałem, że aby cokolwiek uczciwie napisać, wpierw trzeba zjawisko wyjaśnić tzn. wypalić Orlika Red ze świeżo otwartej puszki. Szczęśliwie okazja rychło się nadarzyła się i otworzyłem OGS „amerykańskiego”.

I co? Paliłem. Ale dalej nic nie wiedziałem, bowiem Orlik nowy nie smakował ani cytrusami ani herbatą. Był nieco bardziej słodki, przaśny i wyczuwalna była nuta wyprawionej skóry. Czyli  zupełnie jeszcze w inną stronę. Oczywiście pretensji żadnych nie miałem. Paliłem bowiem dwa różne choć pod tą samą nazwą, tytonie. Oba bardzo mi smakowały. Tyle, że nie wyjaśniłem zagadki. Znowu „kocia morda” (dzięki Paweł ale znałem tego wcześniej).

Wyjaśniło się samo. Nie minęły dwa tygodnie, a Orlik z nowo otwartej puszki już zaczął wykazywać nieśmiałe oznaki cytrusowatości. No to pora na teoryjkę. Oby okazała się prawdziwa. Wydaje się, że niektóre tytonie reagują na zmianę wywołaną kontaktem z powietrzem atmosferycznym. Czy można to nazwać „dojrzewaniem”? Nie wiem. Proces zachodzi jednak dosyć szybko. A rezultatem w przypadku Red Orlika jest ustalenie się smaku do parametrów opisywanych powyżej.

„Referencyjne” doznania bardzo mi odpowiadają.

Żeby jednak chociaż odrobinę ten przekaz zobiektywizować należy napisać czego po Orliku GS lepiej się nie spodziewać. Przede wszystkim, pomimo wielkiej popularności i świetnych recenzji nie należy traktować OGS jako fetysz sensualny. W żadnym razie ten tytoń nie oferuje pełnego spektrum wirdżyniowych smaczków. To nie jest „full”. Szczególnie nikłe są w Red Orliku charakterystyczne wątki słodowe (inaczej chlebowe). Nie ma także akcentów kwiatowych, nutek wina. Osobiście nie wyczuwam siana, a na pewno, co wielu przyjmuje z ulgą, nie ma kendalowskiego „mydła”. OGS jest w mojej ocenie umiarkowanie tylko słodki.  Być może ktoś inny się doszuka czegoś czego ja nie znalazłem.

Szczególnie przestrzegam wielbicieli dojrzałych i pełnych tytoni z Kendal – paląc Orlika możecie czuć deficyt smaku. Tym bardziej, że sama OGS-owa intensywność jest raczej umiarkowana. Niemniej jednak obserwując reakcje poczęstowanych Kolegów nie jest tak źle. Zresztą żeby nie wprowadzać zamętu jasne Va od GH takie jak Broken Scotch Cake, czy Scotch Flake to inna „szkoła”.

Znowu Orlik czerwony nie jest znacząco podobny do wirdżyniowych produktów Dan Tobbaco. Virginia Mysore wydaję się być nieco bardziej bogata w smaczki i zdecydowanie naturalnie słodsza. Z kolei „Czteromasztowiec” Czy „Patriot Flake.” są smakowo uboższe od OGS.

Krewniaków Orlika należy szukać w miejscu pochodzenia. Inne produkty STG, jak np. :Dunhill Flake, „żółty” Capstan przy oczywistych różnicach mocy, chropowatości smakują także podobnie cytrusowo. Podobny jest Peter Stokkebye Luxury Navy Flake, z uwzględnieniem oczywistej różnicy wynikającej z wyczuwalnego dodatku Pq.

W rozważaniach o smaku nie powinno zabraknąć często poruszanego „problematycznego” składu.

Otóż, dla mnie osobiście ten tytoń był właśnie wzorcem naturalnej, z niczym nie pomieszanej oraz niczym nie potraktowanej Virginii. Dokładnie to kojarzyłem z jej smakiem, z tin-notem oraz zapachem pokojowym. Ale przecież niekoniecznie muszę mieć rację. Nie tak dawno przypatrywałem się wypowiedziom na forach FMS-u i tam pojawiały się trzy watki :
Czy jest Perique? Czy jest Burley? Czy czymś Red Orlika dosmaczono?

Wątpliwości te są udziałem nie tylko Kolegów lokalnych ale fajczarzy z całego świata. Twierdzenie, że Orlik Red to Va/Per mnie osobiście dziwiło. Pq nie jest wymieniane na etykietkach. Niemniej jednak są tacy, którzy uparcie twierdzą, ze jest to blend gdzie Perique domieszano i zdaje się mają ku temu solidne podstawy przynajmniej od czasu, kiedy na pipemagazin.com ukazał się cytowany już artykuł.

Skoro tak twierdzi sam producent, to chyba nie są to herezje. Przy okazji okazało się, że deklarowana obecność Bu to błąd w tłumaczeniu i na zamieszczonej w treści naklejce winno być napisane, że jest tam Pq.

Osobiście byłem skłonny uwierzyć prędzej w tego Burleya, chociażby smakowo był niewidzialny. Przede wszystkim ze względu na stabilność podczas palenia. No cóż, do „urzędowej wersji” w Pipemagazine.com można mieć kolejne wątpliwości. Choćby geograficzne pochodzenie tytoni użytych do blendowania. Przedstawiona w artykule naklejka nie jest jedyna. Ja mam na przykład taką we fragmencie treści :”A mixture of golden, mature Virginia tobaccos from the traditional tobacco district in estern USA”.

Rozumiem, że robotnicy na plantacjach i drobni farmerzy zbierający tytoń w Afryce i Brazylii, chcieliby, żeby to były Stany Zjednoczone. Dostawaliby wtedy dniówkę po wielokroć większą. Niestety „this is not America”. Trudno mi się także zgodzić, jakoby Orlik był czymś delikatnie doaromatyzowany. Nigdy,  czegoś innego, jak tytoń w smaku nie wykryłem. Absolutna natura. Nic więcej.

Wątpliwości się mnożą, dylematy pęcznieją z prostej recenzji robi się sprawa Gorgoniowej i ArtB naraz. Nie wiadomo: kupować czy nie, polować z nagonką, snajpera ustawiać? Dlaczego, zapyta skołowany czytelnik, tyle się naczytałem, a nie wiem dlaczego miałbym, jak inni, pragnąć tego Orlika.

Już coś bąknąłem, ale trzeba to napisać wyraźnie: Orlika GS lubi się, a nawet uwielbia za prostotę obsługi i ogólną ogładę. W kategorii Va flue-cured nie znalazłem tytoniu, który tak sympatycznie wspiera fajczarza w bezstresowej przyjemności palenia fajki. Oczywiście są tytonie łatwiejsze, z zasady choćby mieszanki angielskie, czy duńskie, a szkockie miksturki z burleyem w roli głównej. Virginia jest jednak uważana (i słusznie) za kapryśną, a ja czasem miałem wrażenie, że jest wredna i małostkowa, surowo karząca każdy błąd pieczeniem, bulgotaniem etc.. Niektóre tytonie np. taki „żółty” Capstan wręcz wydawały się, z uwagi na ostrość, odstręczające.

Natomiast Orlik Red to blend dla wszystkich. Początkującego w sposób łagodny nakłania do powolnego palenia, co najwyżej tracąc przy przeciąganiu smak i delikatnie bulgocząc. Czasami tylko bezpardonowo przypiekany potrafi lekko dziobnąć w język. Natomiast dla fajczarzy, choćby i okazjonalnych, ale już posiadających podstawowe umiejętności, to tytoń dziecinne prosty.Kultura. I to  wysoka. Blend w smaku gładki i równo, także w snopku, się spalający. Umiarkowana jest również moc. Zdecydowanie to tytoń słabszy od FVF czy Dunhill Flake. W mojej opinii odrobinę także słabszy od Mac Baren Viginii nr 1. lub Bright RC. Natomiast bardzo nikotynowo zbliżony do gawithowskich płatków wirginioburleyowatych (np. Best Brown #2), Va Mysore czy innych flue-cured od Dan Tabacco. Nadaje się zatem do osłabiania mocarzy.

Propozycja aby w fajkach nowych palić czyste Va oprócz wiadomego sensu – a mianowicie neutralności zawsze wydawała mi się nieco dziwaczna. Przecież te czyste Va to tytonie „gorące” i generalnie trudno je palić sucho. A tutaj, z uwagi na spokojne, stosunkowo suche i chłodne spalanie Orlik GS może oddać nieocenione usługi. Tym bardziej, że fajka po Orliku całkiem ładnie pachnie.

Mam ja swoją prywatną teorię na okoliczność orlikowej dobroci. A jakżeby inaczej. Dla mnie to kolejny przykład na to, że w dobrym ale także dobrze sprzedającym się tytoniu, który uzyskuje szeroką akceptację fajczarskiego świata nie chodzi tylko o smak. Oczywiście naturalność Orlika, to z pewnością to, co wielu w tym i mi bardzo odpowiada. Ale nie jest ona fetyszem. Wysoka jakość składników nie ulega wątpliwości, ale nie chodzi o to, żeby koniecznie było bardzo słodko lub wielowymiarowo. Ma być smacznie ale też łatwo. Dlatego też uważam OGS za kolejny przejaw, moim zdaniem świetnej idei zawierającej się w jednym słowie: kompromis. I bynajmniej nie jest to kompromis zgniły, gdzie ponoć obie strony tracą (osobiście jestem przekonany, że tylko jedna strona traci, a druga tylko udaje). Nie, w OGS jest rezygnacja z naturalnie wysokocukrowych tytoni, na rzecz smacznych, a dobrze się palących. Daje to w rezultacie bardzo korzystny dla fajczarza bilans, a mianowicie spokój czyli wolność od stresu.

I chyba właśnie w kulturze, umiarkowaniu i wyważeniu produktu tkwi główny urok. Istnieje Red Orlik na rynku bez mała cztery dekady, a z upływem czasu przywiązanie fajczarskiej braci nie słabnie, a i pochwały słychać coraz głośniejsze.

Komfort oraz wrażenie naturalności i mnie uwiodły, czyniąc z Orlika GS dyżurny tytoń ery schyłkowej mojego fajki palenia.

No cóż, wybaczcie wyszedł tekst nieco nudnawy i przydługi. Na swoje usprawiedliwienie podam dwie przyczyny.

Po pierwsze, chociaż raz próbowałem napisać tekst nie będący li tylko osobistą refleksja, ale także stanowiący zbiór podstawowych wiadomości o opisywanym tytoniu. Jak się okazuje informacje te bywają sprzeczne, niepełne. Stąd tyle wątpliwości.

Po drugie, pisało mi się tę recenzję z ciężkim sercem. I niejako podświadomie zwlekałem z jej ukończeniem ponieważ to moja ostatnia impresja o smaku fajkowego dymu. Niestety jakiś czas temu zmuszony byłem zaprzestać palenia tytoniu i to na bardzo długie „tymczasem” przypuszczam. Na zakończenie powiem tylko tyle, że z tej perspektywy dopiero widzę jaką wspaniałą pasją jest fajka.

Szczerze Wam Użytkownicy Fajkanetu zazdroszczę możliwości tej pasji realizowania. Całkowicie się nie żegnam bo być może coś jeszcze napiszę (albo coś ogłoszę). Tematyka portalu jest bowiem szeroka, a mnie klawiatura czasami przecież świerzbi. Niemniej jednak skoro się nie pali to o tytoniu już nie będzie.